Gemin

@marek85 drożdże potrzebują dość niewiele cynku i jesteś w stanie zrobić tanio roztwór cynku, który Ci go zapewni. Ilości z jakimi się spotykałem w różnych źródłach wahały się od 0.1 do 0.5 mg/l brzeczki. Możesz kupić czysty chlorek cynku (ZnCl2) na popularnym serwisie aukcyjnym. Z kosztami przesyłki 12 zł za 100 gramów.
Suplementacja jest prosta jeżeli zrobisz roztwór. Mała uwaga, pracuj w rękawiczkach i lepiej żeby to nie wpadło Ci do oczu. Również daleko od dzieci. Jest silnie higroskopijny, tak jak suchy ekstrakt słodowy lubi się przyklejać do wszystkiego co jest mokre. Rozpuszczasz 8 gramów ZnCl2 w 1 litrze wody demineralizowanej. Każdy mililitr roztworu będzie zawierał około 4 mg cynku. Dozowanie to 1 ml na każde 10 litrów brzeczki. Da Ci to wtedy niecałe 0.4 mg/l, czyli tyle ile trzeba wg podręczników. Dodaje najczęściej na koniec gotowania. Zwykle ograniczam się do poziomu poniżej 0.3 mg/l. Cynk przyśpiesza start drożdży i da się to odczuć. Roztwór możesz przechowywać bardzo długo w szczelnej butelce. Oczywiście jak masz precyzyjną wagę możesz zrobić roztworu 10 razy mniej odmierzając 0.8 grama w 100 ml wody.
 
Dawkowanie większe aniżeli 0.5 mg/l może (nie musi) powodować zbyt dużą aktywność drożdży i niechciane posmaki. Cynk wyczuwalny jest od poziomu 5 mg/l (źródło: Water A Comprehensive Guide for Brewers).

Jeżeli nie przykładasz się do natleniania, to warto jak podpowiada @Wajcha dodać trochę martwych drożdży. Albo w procesie gorącym od biedy trochę piekarniczych. Pozostałe związki jak magnez, fosfor, FAN w zupełności starczą ze słodu. Wapń dostarczysz w wystarczającej ilości z wody do wysładzania.
 
Odnośnie pożywki jest fajny artykuł: What, Exactly, IS Yeast Nutrient?
 
Edycja: Wprowadzam edycję na słuszną uwagę @Beier, dziękuję. Czysty chlorek cynku szybko chłonie wodę. Jednakże po rozpuszczeniu w wodzie demineralizowanej będzie widoczny jako rozpuszczone przezroczyste płatki. Jeżeli chcesz aby się całkowicie rozpuścił musisz obniżyć pH za pomocą kwasu. Brzeczka ma na tyle niskie pH, że się ładnie rozpuści. Więc jeżeli dodajesz roztwór wodny i nie obniżyłeś jego pH, to wymieszaj całość. Odbierz strzykawką ile trzeba i zadaj pod koniec gorącego procesu.
 
 

@Ravage miodosytnik w Internecie jest całkiem sporo informacji na temat pożywki. Nawet są zebrane w jednym miejscu: https://web.archive.org/web/20150414113916/http://byo.com/stories/issue/item/1908-yeast-nutrients-techniques

Jest to artykuł z https://byo.com (https://byo.com/article/yeast-nutrients-techniques/). BYO ma wiele wartościowych artykułów, ale od dłuższego czasu większość treści jest dostępna po opłaceniu rocznego dostępu. Koszt około 30 USD.
Taki 'pro' tip. Jeżeli dysponujesz 'starym linkiem' do BYO, tzn. takim pod którym był artykuł jeszcze zanim BYO była płatna, to jesteś w stanie czytać treści z poziomu https://web.archive.org. Często duże fora jak https://www.homebrewtalk.com/ w starych postach mają linki do BYO. Wtedy za pomocą archiwum jesteś w stanie dotrzeć do treści. Za pomocą web.archive.org w wielu przypadkach jesteś również w stanie odczytać już niedziałające linki. Ze swojej strony polecam kupić roczny dostęp do BYO, w tym czasie będziesz w stanie przeczytać w zasadzie wszystko.
 
Kompendium wiedzy na tet drożdży i zapotrzebowania na mikro/makro elementy są dwie książki: Yeast: The Practical Guide to Beer Fermentation, oraz Water: A Comprehensive Guide for Brewers (pozostałe książki z serii Brewing Elements są również warte przeczytania).
 
Z mojej strony. Brzeczka dostarcza w zasadzie ma wszystko czego potrzebują drożdże. To czego może brakować to cynk oraz biotyna. W bardziej skrajnych przypadkach związków azotu i fosforu. Te skrajne przypadki mogą być w przypadku mocarzy albo zasypów gdzie jest mało jasnego słodu bazowego. Cynk oraz witaminy z grupy B są w składzie pożywek piwowarskich.
Z moich obserwacji wynika, że dawkowanie samego już cynku do starterów daje więcej nowych komórek w tym samym czasie w porównaniu do startera bez cynku. Fermentacja rusza szybciej. Cynku w brzeczce są śladowe ilości. Używając świeżych drożdży od producenta, najczęściej komórki będą miały odpowiednią ilość tego metalu. Z czasem pasażowania zasoby są dzielony pomiędzy pączkujące drożdże. Wtedy dawkowanie pożywki może być bardzo korzystne. To co zauważyłem jeszcze, w piwach gdzie używałem pożywki miałem głębsze odfermentowanie, to było bardziej widoczne w ciemnych mocnych piwach. 
 
Z mojego punku widzenia, pożywka Activit którą opisałeś ma prawie wszystko czego drożdżom potrzeba, oprócz cynku (nie widzę go wymienionego w składzie). Sam cynk możesz dodawać w postaci chlorku albo siarczanu. Używam chlorku cynku. Jakiś czas temu opisałem jak się z tym obchodzić. Możesz też zerknąć tutaj, by zobaczyć na jakim poziomie powinien być wapń, magnez, sód, chlorki, siarczany by fermentacja była zdrowa.

I na koniec, to nie jest tak, że jak się nie doda pożywki to będzie jakaś bieda. Jak już napisałem, w zdecydowanej większości przypadków brzeczka ma wszystko czego drożdżom potrzeba. Jeżeli używasz świeżych drożdży to producent drożdży zadbał o odpowiednią ilość makro i mikro elementów.
 
 
 

 

Bank drożdży piwowarskich w domowych warunkach 3/4 - mrożenie
 
Przeczytanie poradnika zajmie Ci około 25 minut. Miłej lektury.
 
Na wstępie chciałbym podziękować forumowiczom (kolejność alfabetyczna): BretBeermann, B.K., czeburaszka710, Dr2, Maciejeq, Matros, Mrzon,  Pan Łyżwa,  Undeath,  Wajcha. To oni dbali o część stylistyczną i merytoryczną. Metodą zainteresował mnie czeburaszka710, było to ponad rok temu. Również sprawdził tą część poradnika pod kątem merytorycznym.
 
Poradnik w dużej mierze opiera się o książkę Yeast: The Practical Guide to Beer Fermentation [1]. Sam proces jest dostosowany do domowych warunków. Mało z nas ma wirówki oraz mechaniczne pipety w swoim warsztacie.  Zamiast tego wystarczą bardziej prymitywne narzędzia.
 
Zanim zaczniesz część trzecią proszę zapoznaj się z częścią pierwszą, w której opisuje chyba najprostszą metodę (zapożyczoną od Matrosa). Zapoznasz się również z podstawowym sprzętem potrzebnym do założenia własnego banku. Metoda mrożenia wymaga sterylizacji, którą opisałem w części drugiej.
 
Mrożenie drożdży jest metodą podobną do przechowywania w soli fizjologicznej czy też parafinie. Aby drożdże wytrzymały proces mrożenia muszą mieć zapewnione odpowiednie warunki. Podczas zamarzania woda w pożywce, w której przebywają drożdże krystalizuje się i uszkadza komórki drożdżowe. Aby temu zapobiec trzeba odpowiednio przygotować roztwór, który pomoże drożdżom przeżyć w arktycznych warunkach. Drugi czynnik, który niekorzystnie wpływa na witalność w czasie składowania to wahania temperatury. Nowoczesne zamrażarki z technologią no-frost właśnie takie wahania mają. Aby im przeciwdziałać koniecznie trzeba podnieść bezwładność cieplną banku drożdży. Dla banku trzeba zrobić sejf, czyli czyli pudełko izolacyjne (styropian, styrodur) oraz koniecznie wkład mrożący wewnątrz.
 
Drożdże przeznaczone do mrożenia muszą być w dobrej kondycji. Obowiązkowo trzeba wykonać starter z pożywką. Drożdże uzupełnią zapasy glikogenu i trehalozy[1], co skutkuje większą przeżywalnością komórek podczas zamrażania.
 
Sukcesywnie przenoszę drożdże ze skosów (w kolejnej części poradnika) do zamrażarki. Przekonałem się do tej metody, gdy bez problemów, po 10 miesiącach składowania, uruchomiłem szczep wlp300. Szczepy do piw pszenicznych jakim jest wlp300 są uznawane za trudne w bankowaniu, głównie ze względu na dość wysokie prawdopodobieństwo mutacji w czasie. Mrożenie spowalnia metabolizm a co za tym idzie zmniejsza prawdopodobieństwo mutacji.
 
Nie będę ukrywał, że metoda ma spory koszt wejścia. Ale za to na plus przemawia niski koszt utrzymania banku. Metoda moim zdaniem stanowi dobrą wypadkową między solą/parafiną a skosami. Czas przydatności jest dłuższy jak skosów a sama procedura jest niewiele trudniejsza od soli fizjologicznej.

 
Wymagany sprzęt.
Twój warsztat pracy zacznie przypominać laboratorium. Sprzęt laboratoryjny nie lubi kurzu, zatem zaopatrz się również w pudełko gdzie będziesz mógł wszystko trzymać.
 
Krioprobówki
Probówki małej pojemności, najczęściej nie przekraczającej 2 ml mają tę cechę, że wytrzymują bardzo niskie temperatury (nawet poniżej -80°C). Moim zdaniem, najwygodniejsze są probówki o pojemności 1,5 - 2 ml z zakrętką. Na zdjęciu widzisz probówkę o pojemności 2 ml z zakrętką wyposażoną w uszczelkę.

Pojemność 2 ml jest na tyle duża, że wygodnie operuje się pipetą.
 
Zwróć uwagę aby krioprobówki były autoklawowalne, bo będą musiały przejść proces sterylizacji w szybkowarze.
 
Zamiast probówek zakręcanych możesz wybrać tańsze Eppendorfa. Są wymieniane w literaturze i są sporo tańsze od tych zakręcanych.
 
Ilość probówek zależy od tego ile będziesz chciał przechowywać szczepów. Nie opłaca trzymać się więcej jak 3-4 próbki na szczep bo szybko skończy Ci się miejsce. Oczywiście jeżeli masz ulubiony szczep, którego najczęściej używasz to dostosuj ilość do potrzeb.

 
Pompka do pipet i jednorazowe sterylne pipety.
Pipeta służy do transferu drożdży z jego źródła (np. dedykowany starter) do krioprobówki. Bardzo podnosi komfort i skraca czas pracy. Pompkę obsługujesz jedną ręką i bardzo dokładnie dozujesz porcje. Pipeta nie jest sprzętem wymaganym i możesz zamiast używać sterylnej igły i strzykawki, ale jak już powiedziałem, komfort pracy będzie gorszy.

Pompka do pipet

Pipeta jednorazowa
 
Używam pompki o pojemności 2 ml. W nasadce pompki jest silikonowa uszczelka w którą wtyka się pipetę. Pipeta musi być takiej samej nominalnej wielkości jak pompka. Za mała zassie materiał do pipety i trzeba będzie ją myć i sterylizować. Za duża może cieknąć. Kręcąc rolką tłoczka w dół pobierasz drożdże do pipety, w przeciwną oddajesz. Możesz nabyć znacznie droższą pipetę mechaniczną nawet z regulacją pojemności kanału, ale do celów piwowarskich będzie to chyba przerost formy nad treścią. W każdym bądź razie nie bronię, w końcu to hobby.

 
Gliceryna.
Gliceryna jest środkiem, który przeciwdziała lize. Bardziej obrazowo, pełni rolę krioprotektanta  i nie dopuszcza, aby błona komórkowa drożdży została rozerwana przez ciśnienie osmotyczne. Gliceryna zmniejsza ciśnienie osmotyczne przez co przeżywalność komórek jest znacznie większa.

Używam czystej gliceryny roślinnej. Receptura medium (ośrodka w którym będą mrożone drożdże) będzie również oparta o czystą glicerynę. Jeżeli masz powiedzmy 85% to musisz przeliczyć i dodać jej odpowiednio więcej, również wtedy powinieneś skorygować ekstrakt pożywki, bo zostanie rozcieńczony.


 
Kwas askorbinowy
Kwas askorbinowy lub jak wolisz witamina C. W aptece nie znalazłem czystej witaminy C, więc kupiłem kwas w sklepie internetowym w postaci proszku. Kwas askorbinowy w medium będzie chronił lipidy w membranie drożdży przed utlenianiem. W skrócie pełni rolę przeciwutleniacza [1].

Z użyciem kwasu askorbinowego wiąże się taki problem, że potrzebujesz go bardzo niewiele 1 gram na litr. Jednorazowo przygotowując medium do mrożenia pożywki kilka mililitrów. Aby odmierzyć dziesiąte części grama musisz mieć precyzyjną wagę (od 30 zł z kosztami przesyłki) lub przygotować większą ilość pożywki (1g odmierzy waga, której używasz do chmielu), podzielić ją na probówki i wysterylizować. Nadmiar użyć do następnego startera.
 
Pożywka
W najprostszym wydaniu jest to brzeczka wraz z pożywką dla drożdży. Zamiast brzeczki możesz używać YPD (jest często wymieniany w literaturze).
Pożywkę przygotowuję z suchego jasnego ekstraktu słodowego, oraz pożywki dla drożdży piwowarskich. Kolejny raz przydaje się precyzyjna waga. Opakowanie 100 g ekstraktu słodowego i 5 g pożywki wystarczy na długo.
 
Lampa spirytusowa
Lampa spirytusowa w trakcie palenia powoduje ruch powietrza od dołu do góry. W zależności od wysokości i stabilności płomienia tworzy coś w rodzaju komina powietrznego w promieniu kilku centymetrów. Prąd powietrza nie pozwala mikrobom opaść. Zatem jak masz otwarte probówki, szalki, pożywkę ryzyko wpadnięcia mikroba jest dużo mniejsze. W otoczeniu lampy musisz wykonywać powolne ruchy, by nie wytwarzać wirów. Do lampy potrzebujesz też zapalniczki, polecam piezoelektryczną, docenisz jak będziesz podpalał knot w rękawiczkach nitrylowych.

 
Rękawiczki nitrylowe (winylowe lub lateksowe)
Jak pisałem już w pierwszej części poradnika. Kup rękawiczki o rozmiar mniejsze jak nosisz normalnie. Trochę trudniej je założyć, ale za to ściśle przylegają do dłoni i wygodniej się pracuje.

Rękawice nitrylowe są nieco wytrzymalsze.
 
Maseczka chirurgiczna.
Wstrzymywanie oddechu przy transferach jest dobrą metodą, ale maseczka poprawia komfort pracy. Najbardziej opłaca się zakup w paczkach po 50 sztuk. Maseczka z jednej strony ma drucik, jest to jej góra. Zaciśnij drucik na nosie, przestaniesz dmuchać na oczy i  okulary nie będą parowały.

Pudełko styropianowe
Używam pudełka wykonanego ze styroduru. Dodatkowo w środku mam dwa wkłady chłodzące na górze i na dole. Zwiększa to bezwładność cieplną i wahania temperatury są mniejsze. Pudełko musi być wykonane z jakiegoś materiału termoizolacyjnego, zwykły styropian będzie również dobry. Użytkownik @B.K. się zreflektował, że zrobi poradnik: Jak zrobić lepsze pudełko od mojego. Moim zdaniem jest to chowanie urazy, po tym jak nie oddałem mu jeszcze jego pudełka po drożdżach Fermentum Mobile , trzymam kciuki.


 
Środek dezynfekujący z atomizerem
Podaję nazwy własne z których korzystam. Głównie jest to StarSan, środki, które są szybsze w działaniu to środki oparte na alkoholu (Mexipol, Desprey, Spirytus Medyczny 70%)
 
Mieszadło magnetyczne z mieszadełkiem
Mieszadło magnetyczne bardzo dobrze natlenia brzeczkę co za tym idzie namnażanie drożdży jest szybsze. Mieszadło magnetyczne możesz zrobić sam z wentylatora (potrzebujesz wentylatora stosunkowo silnego o obrotach nie większych jak 1800 obr/min) . Lub kupić od naszych przyjaciół z dalekiego wschodu (koszt ~100 zł wraz z teflonową pastylką, niestety około dwóch miesięcy czekania). Nie kombinuj z mieszadełkiem (rdzeniem, pastylką) własnej roboty, kup ją. Uniwersalny wymiar mieszadełka to 30 mm x 8 mm, dobrze się sprawuje w małych jak i dużych kolbach. Musi być w teflonowej osłonce, wytrzyma warunki panujące w szybkowarze. Przeniesienie napędu odbywa się na zasadzie sił pola magnetycznego. Mieszadełko podąża za rotującym polem magnetycznym tym samym wytwarza wir w kolbie. Pod płytą mieszadła najczęściej jest obracający się magnes trwały (drogie modele mają układ cewek). Lekki wir w naczyniu pozwala rozprowadzać tlen. Również pozwoli wypycha gromadzący się dwutlenek węgla i pobiera nowe dawki powietrza. Same plusy. Drożdże na mieszadle namnażają się o wiele szybciej (wg literatury nawet do 4 razy szybciej jak w klasycznym starterze z potrząsaniem).
 
Jak jesteś ciekawy jak wygląda mieszadło Intllab™ kliknij w poniższy link. Na prośbę forumowiczów zamieściłem również jego wnętrze, jako bonus nagrana praca.
 
Lub jeżeli masz trochę majsterkowicza w sobie jesteś w stanie zrobić mieszadło sam: 
 
Probówka typu falcon (50ml)
 
Większa probówka jest potrzebna, aby zrobić dedykowany starter. Jej stożkowe dno pomoże zbić drożdże na dnie oraz pobrać  gęstwę z minimalną ilością pożywki. Dla takiej probówki będziesz musiał wykonać stabilny stojak. Możesz użyć kawałka styropianu, drutu miedzianego, lub nawet folii aluminiowej.
Probówki możesz kupić w wersji stojącej, ale i tak stojak będziesz musiał wykonać bo są wywrotne.

Taką probówkę możesz sterylizować kilkukrotnie.
 
Przygotowanie dedykowanego startera (krok 1/3)
Aby przygotować starter wykorzystuję dwa źródła. Pierwsze to drożdże prosto z paczki, drugie z agaru (z posiewu na szalce Petriego albo własne skosu). Metody agarowe omówię w następnym poradniku, dlatego skupię się na pierwszym źródle czyli paczka prosto od producenta.
 
Paczka drożdży będzie musiała być naruszona, zatem przygotowania zaczynam dzień przed warzeniem. Na początku przygotowuję klasyczny starter dla drożdży płynnych. Przygotowuję również dedykowany starter o pojemności 30 ml w probówce 50 ml, ten posłuży jako źródło drożdży do mrożenia:
Do probówki o pojemności 50ml dodaję 3g suchego ekstraktu słodowego, pożywkę dla drożdży piwowarskich dopełniam do 30 ml. Krótko mówiąc brzeczka około 10°P z pożywką w ilości około 30 ml.
Zakręcam szczelnie, dokładnie mieszam i sterylizuję w szybkowarze. Probówka musi stać pionowo, nie może się przewrócić, poluzuj nakrętkę.
Wymieszaj opakowanie drożdży, (jeżeli opakowanie ma aktywator, to aktywację wykonaj odpowiednio wcześniej.
Zakładam rękawiczki, maseczkę i dezynfekuję ręce i opakowanie drożdży.
W otoczeniu lampy przebijam się sterylną igłą i strzykawką (2 ml)  w górnej części opakowania. Ociągam maksymalnie 0,1 - 0,2 ml. Opakowanie trzeba przechylić tak, aby drożdże się nie wylały i jednocześnie igła była zanurzona.
Opakowanie z drożdżami odstaw w pobliżu lampy.
Drożdże ze strzykawki przenieść do małego startera - wstrzyknij tylko 0.1 ml w zupełności wystarczy.
Zakręcam mały starter i odstawiam.
Resztę opakowania drożdży przenoszę do dużego startera zgodnie z instrukcją producenta.
Dokręć mały starter i porządnie wymieszaj w celu natlenienia.
Zdezynfekuj fiolkę, nie zapomnij zaaplikować środka pod nakrętkę.
Odstawa na kilka minut (w międzyczasie warto posprzątać). Po tym czasie poluzuj nakrętkę probówki. Drożdże będą pracowały i muszą mieć ujście CO2.
Tak przygotowany starter trzymaj w ciepłym i ciemnym miejscu przez 48 godzin zabezpieczony przed przewróceniem. Czas startera przeznaczonego do mrożenia jest dłuższy ze względu na to, że drożdże muszą odbudować zapasy oraz się rozpropagować.
Po 48h probówkę zapakuj w czystą foliową zdezynfekowaną od wewnątrz i odstaw głęboko do lodówki na kolejne 48 godzin (zabezpiecz go przed przewróceniem, możesz zamiast torebki użyć większego słoika również zdezynfekowanego). W tym czasie drożdże osiądą na dnie stożkowatej probówki. Zmienią też ścieżki metaboliczne przygotowując się na zimę.


Przygotowanie dedykowanego startera jak zauważyłeś zajmuje 4 dni, ale jest bardzo proste i wymaga niewiele. Celem jest uzyskanie zbitych silnych drożdży przygotowanych do warunków syberyjskich. Dlatego też propagacja nie odbywa się w ciągłych warunkach tlenowych.
 
Na zdjęciu widać formujący się stożek drożdżowy (zdjęcie robiłem po około godzinie w lodówce). Po 48 godzinach pożywka będzie klarowna a sam stożek o wiele większy. Na dnie ciemniejszy obszar są to osady białkowe ze startera oraz sporo martwych drożdży. Dlatego przy pobieraniu próbki ze stożka staraj się celować w jego środek.

 
Medium do mrożenia - przygotowanie krioprobówek (krok 2/3)
Jak już wcześniej napisałem, drożdże w zamrażalniku muszą przebywać w odpowiednim medium, które zabezpieczy błony komórkowe drożdży przed rozerwaniem jak temperatura zacznie spadać. Potrzebujesz jego bardzo niewiele bo 100 ml wystarczy na przygotowanie około 50 krioprobówek o pojemności 2 ml. Trudno też jest przygotować mniej, ze względu na to, że małą ilość kwasu askorbinowego. Dlatego warto zaopatrzyć się w dodatkowe probówki 15 ml typu falcon i nadmiar medium podzielić a następnie wysterylizować. Jak będziesz chciał mrozić kolejne szczepy to będziesz miał już gotowy roztwór. Możesz również kupić większą ilość krioprobówek i medium rozdzielić między nie. Druga opcja oszczędzi CI w przyszłości pracy (bo  probówki będą sterylne i gotowe do użycia), ale koszty się zwiększa.
 
Przygotowanie medium: 50 g czystej gliceryny, 0.1 g kwasu askorbinowego, 5 gram suchego ekstraktu słodowego, 45 ml wody, pożywka dla drożdży piwowarskich (ekstrakt słodowy i wodę możesz zastąpić niechmieloną brzeczką o ekstrakcie około10°P).
Mieszaj i podgrzewaj, aż wszystko się rozpuści. Możesz to robić w kolbie/menzurce/szklance w kuchence mikrofalowej. Uważaj, bo roztwór ma tendencje do kipienia. Równie dobrze możesz podgrzewać na gazie bezpośrednio w kolbie, lub w małym garnku.
Napełnij krioprobówki roztworem do objętości 4/5. Muszą zmieścić się jeszcze drożdże.
Wysterylizuj krioprobówki w szybkowarze w pozycji pionowej z poluzowanymi zakrętkami.
Poczekaj jeszcze kilka minut po samoistnym otwarciu się szybkowara  i dokręć wszystkie krioprobówki. Jeżeli zrobisz to za szybko to mogą się zdeformować.
Probówki są gotowe do użycia kiedy ostygną.
 
Masz gotowe medium do mrożenia. Czas rozpocząć procedurę mrożenia.
Procedura mrożenia (krok 3/3)
Przygotuj miejsce pracy. Pokój musi być czysty, przewietrzony, bez przeciągów. W okresie grzewczym dla pewności zakręć kaloryfery. Wyeliminuje to prądy powietrzne.
Zdezynfekuj stół. Po kilku minutach wytrzyj do sucha jeżeli jest to potrzebne.
Delikatnie wyjmij starter z lodówki, zdejmij z niego torebkę i dla pewności dodatkowo zdezynfekuj. Drożdże w stożku muszą być zbite.
Wystaw potrzebny sprzęt lampę spirytusową (zdezynfekuj ją i wytrzyj do sucha ręcznikiem papierowym jeżeli to konieczne), pompkę do pipet, pipetę sterylną, dedykowany starter, krioprobówki z medium (również je zdezynfekuj), rękawiczki nitrylowe, maseczkę, zapalniczkę.
Upewnij się, że wszystko jest suche i uruchom lampę na minutę przed rozpoczęciem pracy w celu oczyszczenia otoczenia.
Załóż maseczkę i rękawiczki. Zdezynfekuj ręce daleko od lampy.
Poluzuj całkowicie nakrętkę w probówce z drożdżami, ale nie ściągaj jej jeszcze.
Poluzuj  nakrętki w przygotowanych w krioprobówkach (krioprobówki są wywrotne, warto kupić lub zrobić stojak). Krioprobówki ustaw w rządku przed lampą.
Rozerwij listki opakowania sterylnej pipety i nasuń pompkę.
Weź pompkę z pipetą (wszystko w pobliżu lampki), drugą ręką zdejmij pokrywkę ze źródła drożdży i ją odłóż. Zassaj drożdże ze środka ubitego stożka. Rób to powoli, aby nie nabrać zbyt wiele pożywki. Potrzebujesz dosłownie kroplę drożdży na jedną krioprobówkę.
Wolną ręką (w tej w której nie masz pipety) zdejmij nakrętkę z krioprobówki, zaaplikuj kroplę z pipety (wymaga nieco wprawy), załóż nakrętkę i przejdź do kolejnej.
Odłóż pipetę, dokręć krioprobówki i je wytrząchaj.
Odręć dla pewności zakrętki taśmą izolacyjną (winylową, parafilmem).
Permanentnym cienkim markerem zapisz datę oraz szczep.
Przenieś fiolki do lodówki na kilka godzin. W domowych warunkach lepszą przeżywalność osiągniesz jak drożdże będą traciły 1°C/godzinę. Aby zbliżyć się do tych warunków, możesz krioprobówki umieścić w termosie. Przetrzymać termos w lodówce kilka godzin, następnie przenieść go do zamrażarki. Po 12-24 godzinach w zamrażarce sprawnie umieść je w dedykowanym pudełku. Z tej metody korzysta czerburasza710. Jeżeli nie masz termosu to przejdź do następnego punktu.
Przenieś krioprobówki z lodówki do zamrażarki. Składuj je w pudełku termoizolacyjnym (np. styropian) koniecznie z wkładem mrożącym.
 
Na poniższym filmie jak to wygląda. Użyłem tylko jednej fiolki dla pokazania procesu. Wybaczcie jakość, nagrywałem przy sztucznym oświetleniu, jak będą dłuższe dni i czas mi pozwoli to nagram jeszcze raz. Fiolka jest wysterylizowana z medium. Jako źródło drożdży dedykowany starter w kolbie 250 ml, przetrzymany dwa dni w lodówce.
 
 
Użycie zamrożonych drożdży
Przygotuj sterylny mały starter. Probówka 50 ml będzie w sam raz. Startera potrzebujesz około 30-35 ml o ekstrakcie 5-6°P. Warto dodać też pożywkę.
Zdezynfekuj blat, wytrzyj go do sucha, wystaw lampę i podpal knot.
Przygotuj większą miskę/garnek z wodą o temperaturze około 35-38°C.
Wyjmij krioprobówkę, że szczepem który chcesz użyć. Zaciśnij ją szczelnie w dłoni i włóż do ciepłej wody. Po kilku minutach probówka nabierze temperatury otoczenia. Ile czasu? - to zależy jakich krioprobówek użyłeś i ich temperatury przy wyjęciu. Obserwuj płynność medium. Probówki te ze zdjęcia są gotowe po 2-3 minutach ocieplania.
Wytrzyj ręce i krioprobówkę, działaj szybko, ale bez nerwów.
Załóż rękawiczki, zdezynfekuj ręce z krioprobówką, użyj środka na alkoholu, na ciepłych dłoniach środek szybko się ulotni.
Poluzuj nakrętkę startera oraz na krioprobówki, tak aby można było je łatwo zdjąć jedną ręką.
Na bezdechu przelej próbkę drożdży do startera.
Zakręć szczelnie starter i porządnie wytrząchaj.
Zdezynfekuj starter, nie zapomnij pod zakrętką
Po kilku minutach (możesz w międzyczasie posprzątać) zluzuj lekko nakrętkę startera, CO2 musi mieć ujście. Po 24 godzinach możesz dalej propagować drożdże zgodnie z drugą częścią poradnika.
 
Jeżeli wszystko przemyślisz i zrozumiesz zasadę, to metoda jest bardzo prosta. Swoje szczepy (mam ich niewiele) przenoszę sukcesywnie ze skosów do zamrażalnika. Dla mnie największą zaletą jest czas przechowywania oraz szybkie uruchomienie drożdży z banku. Również muszę liczyć się z miejscem a pudełko termoizolacyjne zajmuje niewiele miejsca w zamrażarce. Minus to początkowe koszty, jednak nie od razu Rzym zbudowano i w kilka miesięcy jesteś w stanie skompletować potrzebny sprzęt. Wadą metody jest to, że trudno podzielić się takimi drożdżami z innym piwowarem, trzeba wykonać stater. Druga wada to podobnie jak z solą fizjologiczną - nie widać w tej metodzie kontaminacji. Jednak przy pobieraniu próbek prosto z paczek od producenta i sterylizacji nic złego nie powinno się przytrafić.
 
Mam nadzieję, że się wam podobało. Jeśli macie pytania lub znaleźliście błędy, to proszę wysyłajcie wiadomości prywatne lub pytajcie się w komentarzach. Na podstawie pytań zbuduję FAQ. Jeżeli nie chcecie niczego przegapić, to zacznijcie obserwować temat albo mój profil. Przycisk obserwowania masz na górze. Jak przewiniesz to nie zapomnij zerknąć jeszcze raz na ludzi, którzy pomogli mi w redagowaniu tego poradnika.
 
To już koniec, do zobaczenia w kolejnej części poradnika, będzie o agarze i skosach.
 
Jeżeli artykuł będzie cieszył się zainteresowaniem/reakcjami/obserwowaniem/wiadomościami podobnie jak części przednie, to postaram się nagrać film (w podobnym stylu jak w  części pierwszej poradnika).
 
Dziękuję!
 
FAQ: 
Czy możesz wstawić zdjęcie pudełka do przechowywania drożdży? Wstawiłem opisie sprzętu, dodałem też suchy dowcip. Czy możesz zrobić kosztorys jak w poprzednim poradniku? Podobnie jak poprzednio, bez kosztów dostawy i opcja pesymistyczna.
Mrożenie: pompka do pipet 2 ml - 25 zł,  pipety 20 sztuk - 25 zł, czysta gliceryna 250 ml - 5 zł, krioprobówki 25 sztuk - 20 zł, kwas askorbinowy 100 g - 20 zł, rękawiczki 50 par - 15 zł, probówka falcon 50 ml 10 sztuk - 15 zł, lampa spirytusowa 20 zł, pożywka dla drożdży 5 zł, DME (dry malt extract, suchy ekstrakt słodowy) 200 g - 15 zł, środek dezynfekujący z atomizerem 15 zł
Propagacja: Mieszadło magnetyczne z mieszadełkiem - 100 zł, kolba 250ml - 10 zł, kolba 2l - 45 zł.
Sterylizacja: szybkowar, minimum 150zł.
Łącznie w wariancie pesymistycznym około 450zł. Od tej ceny musisz oczywiście odliczasz wszystko co masz nastanie. Jest to duży wydatek jednorazowy, jednak jak spojrzysz na cenę w pryzmacie kilku miesięcznym jest do zaakceptowania.  
 
Bonus - metoda uproszczona, z mniejszą ilością sprzętu
 
Proszę zapoznaj się najpierw z artykułem zanim zaczniesz czytać dalej.
Metoda ta wymaga mniej sprzętu i jest nieco szybsza. Nie potrzebuje pipet, wystarczą sterylne strzykawki (2 ml i 5 ml) oraz dwie sterylne igły (używam 1.6 mm x 40 mm). Zacząłem stosować ją od niedawna, więc jeszcze nie wiem czy ma jakiś negatywny wpływ na witalność drożdży, raczej nie powinna.
Zaczynamy.  W probówkach o pojemności 10 - 15 ml przygotowuje medium i startery. Plastikowe falcony jak najbardziej się nadadzą. Sam najczęściej korzystam ze szklanych. Falcon ma tą zaletę, że ma szerszy wlot i wygodniej operuje się strzykawką i igłą. Zerknij na zdjęcie poniżej. W plastikowym pudełku trzymam probówki. Te z literką S to startery około 10 ml brzeczki 5°P. Te z literkę M to przygotowane medium do mrożenia, opis jak zrobić masz wyżej w artykule. Są wysterylizowane w szybkowarze. Przygotowuję ich więcej i jak się kończą o robię kolejną partię. To co widać to lekko nadgryziony zapas półroczny. Przy okazji sterylizuję również puste krioprobówki. Pamiętaj aby sterylizować krioprobówki z minimalną ilością wody w środku, daje jakieś 0.5 kropli oraz zakrętki muszą być poluzowane. Woda wewnątrz będzie w postaci bardzo gorącej pary która zdezynfekuje ją od wewnątrz.
 

 
Kupiłeś drożdże płynne, przyszła Ci packa. Załóżmy że są to White Labs w opakowaniu Pure Pitch. Na dzień przed warzeniem przygotowujesz duży starter, do niego przelejesz drożdże. Bierzesz również fiolkę ze sterylnym starterem. Procedura wygląda tak.
Starter:
Dezynfekujesz blat i rozstawiasz na nim sprzęt. Zgodnie z tym co opisałem w artykule. Podpasz też knot lampy spirytusowej. Wszystkie działania robisz w promieniu 10 - 15 cm od płomienia. Zakładasz rękawiczki, maseczkę, dezynfekujesz dłonie. Dokładnie też dezynfekujesz fiolkę ze starterem i opakowanie drożdży. Opakowanie musi być zdezynfekowane bo będziesz się przez nie przebijał. Jeżeli jest to fiolka zakręcana to po prostu będziesz ją odkręcał. W otoczeniu lampy przebijasz się świeżo wyjętą sterylną igłą i sterylną strzykawką 2 ml. Przebijasz się możliwie wysoko aby drożdże potem nie wyciekały. Pobierasz około 0.1 maksymalnie 0.2 ml. Tak dobrze przeczytałeś 2 kreseczki na strzykawce 2 ml w zupełności wystarczą. Wstrzykujesz drożdże do probówki ze starterem. Resztę drożdży otwierasz i przelewasz do dużego startera. Taki starter trzymasz 48-72 godziny w temperaturze pokojowej lub nieznacznie wyższej w pozycji pionowej. To odżywi drożdże. Nie zakręcaj ciasno nakrętki bo ciśnienie może narobić biedy. Po tym czasie zdezynfekuj, dokręć zakrętkę. Zapakuj probówkę w torebkę foliową i do lodówki na 48h. Do torebki też zapakuj fiolkę z medium. Aby miały te same temperatury. Pracy tylko ciut więcej jak ze zrobieniem klasycznego startera.  
Mrożenie:
Będziesz potrzebował sterylnej strzykawki 5 ml, sterylnej igły, użyj jak najgrubszej, powtarzam się ale najlepsze są 1.6 mm x 40 mm. Krioprobówki. Jedna pełna strzykawka z podziałką do 5 ml jest w stanie napełnić ich od napełnia ich od 3 do 6. W zależności jakie masz krioprobówki (1,5 ml czy 2). Polecam nie przekraczać 3 bo i tak przy domowym warzeniu tego nie przerobisz. No chyba, że masz jakiś szczep którego częściej używasz.
Przygotuj środowisko pracy. Zdezynfekuj blat. Podpal knot lampy spirytusowej. Wyjmij z lodówki i torebki probówki ze starterem i medium. Wstaw je pionowo do zlewki/szklanki. W starterze będziesz miał już zbite drożdże na samym dnie. Rękawiczki na dłonie, maseczka na twarz. Przygotuj pustą zlewkę/szklankę i zdezynfekuj ją. Zdezynfekuj również dłonie, probówki z medium i starterem oraz krioprobówki. Odkręć starter i medium. Zakrętkę ze startera odłóż w pobliżu lampy gwintem do góry.  Rób wszystko w otoczeniu płomienia lampy. Zlej do przygotowanej zlewki/szklanki pożywkę startera, tak aby na dnie zostały praktycznie drożdże. Przelej medium na drożdże. Zakręć i dokładnie wymieszaj. Teraz sterylną strzykawką i igłą odciągnij pełną zawartość (do strzykawki z podziałką do 5 ml możesz pobrać około 6 - 6.5 ml). Taka strzykawka świetnie wchodzi do falcona zatem łatwo pobrać odpowiednią ilość. Powoli wstrzykujesz do sterylnych krioprobówek. Krioprobówki zakręcasz, dezynfekujesz, oklejasz taśmą, opisujesz i do lodówki na 24 godziny. Potem szybko przenosisz już do pudełka w zamrażarce.  
Zauważ, że transferowałeś zimne probówki prosto z lodówki. Zatem wypada robić to sprawnie ale nie w pośpiechu. Torebka foliowa miała za zadanie robić barierę dla bakterii nagromadzonych w lodówce.
 
Możesz być zainteresowany:
Część pierwsza poradnika - chyba najprostsza metoda składowania drożdży.
Część drugia poradnika - propagacja startera, sterylizacja, najprostsza metoda składowania z wykorzystaniem sterylizacji.
Część czwarta poradnika - skosy, czyszczenie na szalkach Petriego.
 
Jak widzisz jakieś błędy to proszę daj mi znać. Mam nadzieję, że się wam podobało. Zapraszam do pytań i dyskusji. Jak już spróbujesz i Ci wyjdzie to dodaj komentarz, aby zachęcić innych piwowarów. Ulepszenia i propozycje również są mile widziane. Dziękuję za poświęcony czas. 

#116. Imperial IPA #4
 
19l/  ~110 IBU/  18,5 brix/  % Alk.
11.09.2022
Wydajność: 63%

Zaległe notatki. Coroczna powtórka IIPKI.
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
 
- 4,5 kg - Pilsner (Viking)
- 0,5 kg - Pszeniczny (Viking)
- 0,5 kg - CHÂTEAU MUNICH LIGHT® (Castle Malting)
- 0,5 kg - Vienna (Viking)
- 0,25 kg - Dark Crystal (Thomas Fawcett)
- 0,10 kg - CHÂTEAU MELANO LIGHT (Castle Malting)
- 0,05 kg - Carapils (Weyermann)
- 0,5 kg - Cukier dememera
 
SUMA: 6,9 kg
 
Chmiel:
- 50 g - Citra - 11% AA
- 55 g - Sabro - 16% AA
- 55 g - Mosaic - 11% AA
- 40 g - Centennial (własna szyszka) - 8% AA
- 35 g - Topaz - 18% AA
 
SUMA: 235 g
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- WLP099 - High Gravity - starter z depozytu 0,15 ml -> 0,5l -> 2l
 
Zacieranie: pH 5,5
lekko zakwaszane
 
- 67C - mash in - 24,5 l wody - 10 minut, zamieszane i timer
- 63C - 60'
- 72C - 30'
- 77C - mash out - 1'
 
Wysładzanie: pH ok 5,5
 
zakwaszane
- ok 13l  wody w temp 75-80 C
 
 
Gotowanie: 70 minut
 
- 60' - Topaz - 35 g
- 30' - Centennial - 40 g
- 10' - Citra - 15 g
- 10' - Mosaic -15 g
- 10' - Sabro - 15 g
- 10' - Whirlfloc - 0,5 tabletki
- 10' - pożywka drożdżowa
- 10' - 0,5kg cukru
 
Hopstand <79C
 
- 15' - Citra - 20 g
- 15' - Mosaic -15 g
- 15' - Sabro - 15 g
 
Notatki:
- po pierwszej przerwie 15 brix,
- przednia ok 25l i 13 brix
 
 
Fermentacja:
19l i 18,5 brix
 
Burzliwa:
- 3 dni - 19C
- 7 dzień - 20C
- 5 dni - 21C
- pomiar 25.09. - 9 blg, podniosłem temp i wydłużyłem fermentację. Odbiłem trochę drożdży
- 10 dni - 22C
- 5 dni - 25C
 
Cicha:
- 5 dni - 12C
- Citra - 15 g
- Mosaic -25 g
-  Sabro - 25 g
 
Rozlew:
Odfermentowanie: ?%
 
 
 
 
Degustacja:
 

#117. Russian Imperial Stout #3
  
25l  ~85 IBU/  25,3 Brix /  ~11% Alk.
25.09.22
 
Po 3 latach wracam do RISa. Tym razem w planach szaleństwo z tonką, wanilią i płatkami kokosowymi. Zacieranie na 2 gary.
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
- 4,7 kg - Pale Ale (Viking)
- 4 kg - Vienna (Viking)
- 2 kg - Munich I (Weyermann)
- 1 kg - płatki owsiane błyskawiczne
- 0,5 kg - Caraaroma (Weyermann)
- 0,3 kg - Amber (Thomas Fawcett)
- 0,3 kg - Special W (Weyermann)
- 0,3 kg - Caramunich II (Weyermann)
- 0,08 kg - Red Crystal (Thomas Fawcett)
- 0,5 kg - cukier dememera
 
 
Palone:
- Roasted barley (Weyermann) - 1 kg
- Chocolate Wheat (Weyermann) - 0,4 kg
- Cafe (Castle Malting) - 0,5 kg
 
 
SUMA: 16,08 kg
 
Chmiel:
- 35 g - Topaz - 18% AA
- 70 g - Iunga- 9,4% AA
- 20 g - Lubelski - 5,8% AA
 
SUMA: 125 g
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- Blend WLP099 - High Gravity i WLP565 - Belgian Saison. Gęstwy, może po ok 200 ml
 
Zacieranie: pH 5,1
bez kwasu
 
Zacieranie na 2 gary
po ok 25l wody
- 66C - mash in
- 63C - 30'
- 68C - 60'
- 77C - mash out - 1'
 
 
Wysładzanie:
Z uwagi na niskie pH zacieru, nie zakwaszałem już wody.
Wysładzanie po 4l na gar
 
Gotowanie: 70 minut ( w sumie 190 minut)
2h gotowałem w osobnych garach, żeby odparować, potem już razem 70' z chmielem.
 
Przednia: 30l 21 brix
- 70' - Topaz - 35 g
- 70' - Iunga - 35 g
- 30' - Iunga - 35 g
- 10' - Lubelski - 20 g
- 10' - Whirlfloc - 0,5 tabletki
- 10' - pożywka drożdżowa
 
Notatki:
- masakra z tym podwójny zacieraniem. nigdy więcej Za dużo zachodu z tym wszystkim, a ekstrakt po tak długim gotowaniu mizerny, ale już nie chciało mi się dłużej. Plus, że chociaż 25l
- po zacieraniu i symbolicznym wysładzaniu w jednym było 21l 16  brix a w drugim 19l 14 brix. Jakoś słabiutko stąd długie gotowanie
- 4l wysłodzin gotowałem jeszcze osobno na garnku, zeszło do 2l i 26 brix, dodałem na początek wspólnego gotowania
 
- na chłodzeniu znowu hop stopper się zapchał, musiałem skrobać praktycznie cały czas, ale leciał mocny syf, wymieniałem siatki kilka razy
- napowietrzane kamieniem standardowo, mały przepływ ok 10 minut.
- spodziewałem się, że IIPA skończy już fermentować i miałem zlać tego RISa na yeast cake, ale się przeliczyłem, bo zeszło póki co tylko do 9, więc odbiłem trochę dołem, ale bardzo rzadka gęstwa. Na 0,5l szklankę, może 150 ml się ułożyło, reszta w toni
- dlatego stwierdziłem, że dodam na wszelki wypadek miesięcznej gęstwy po saisonie, tam ok 200 ml. Rye wine na saisonowych robiłem i było OK. Tu pójdzie jeszcze kokos, wanilia i tonka z płatkami dębowymi, więc ewentualne fenole i tak myślę zostaną przykryte przez to wszystko i paloność
 
Fermentacja: 25.09.2022
25l i 23,5 brix nastawa
Zaplanowana
 
Burzliwa:
- 4 dni - 18C
- 7 dni - 19C
 - pomiar 29.09. - 12 blg
- pomiar 01.10. - 10 blg - dodałem 0,5 kg cukru rozpuszczonego w ok 1,5l piwa, zagotowane i schłodzone
- 7 dni - 20C
- 7 dni - 22C
- 10  dni - 25 C
 
 
Cicha: 23.10.2022
Odfermentowanie: 75%
- pomiar 6,5 blg. Przelałem do drugiego stożka znad gęstwy, zabutelkowałem 10 butelek 0,33l czystej wersji i do 21l dodałem niecały 1kg wyprażonych 15 minut w piekarniku w temp 130-150C. Do tego na oko 20-30 g płatków dębowych macerowanych w rumie ponad 1,5 roku, razem z 10 ziarnami tonki (przepołowione) i laską wanilii (przecięta wzdłuż) - te macerowane z 2 tygodnie.
 
Butelkowanie:
 
 
 
 
Degustacja:
 
 

#52 HAZY WHEAT IPA (13,5 BLG)
Data: 30.09.2022 r.
 
Kolejna HAZY IPA. Tym razem z dodatkiem pszenicy.
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
3.5 kg (60.3%) — Weyermann Pilsner — Ziarno — 3.3 EBC
1.5 kg (25.9%) — Viking Malt Pszeniczny — Ziarno — 6 EBC
500 g (8.6%) — Oats, Flaked — Ziarno — 2 EBC
300 g (5.2%) — Weyermann Carapils/Carafoam — Ziarno — 3.9 EBC
 
Niefermentowalne:
brak
 
Chmiele:
25 g (19 IBU) — Chmiel Oktawia 2021 7.5% — Gotowanie — 60 min
100 g (20 IBU) — Sabro 2021 marxam 13.3% — Aromat — 30 min hopstand @ 78 °C
50 g (10 IBU) — Citra 2021 marxam 13.4% — Aromat — 30 min hopstand @ 78 °C
50 g — Chmiel Oktawia 2021 7.5% — Chmiel na zimno — dzień 2
100 g — El Dorado 2021 marxam 11.2% — Chmiel na zimno — dzień 5
50 g — Citra 2021 marxam 13.4% — Chmiel na zimno — dzień 5
 
Drożdże
Bootleg Biology NEEPAH Blend 82%
2 L starter z gęstwy od Browaru Dudek (ponad miesiąc przeleżała w lodówce)
Dodatki
200 g — łuska ryżowa — Zacieranie
 
 
Zacieranie  20L (wg wskaźnika coobry)
(woda z kranu bez filtra - nie wiem jakie pH, bo zepsuł się ph metr - dodane 4 ml kwasu fosforowego bazując na zapiskach z podobnych warek z przeszłości)
Temperatura — 68 °C — 60 min
Wygrzew — 78 °C — 15 min
 
Wysładzanie:
Podgrzane 15l wody do 80°C z dodatkiem 5 ml kwasu fosforowego i wysładzane do 30 l brzeczki w kotle  
 
Gotowanie 60 min
 
Notatki:
zacieranie, filtrowanie bez przeszkód - podczas zacierania przemieszane 2 razy ( na 30 min i 15 min przed końcem zacierania w 68°C) po wysładzaniu wyszło, że mam 30l brzeczki 12,5 BLG hopstopper dokręcony dopiero przy gotowaniu brzeczki  chmielenie luzem fermentacja w fermzilli 30l po schłodzeniu do 24 °C wyszło, że mam 24 l brzeczki 13,5 BLG brzeczka schłodzona do 18 °C w chłodziarce i wyciągnięta na zewnątrz drożdże zadane w temp 18 °C fermentor z brzeczką podczas chłodzenia kilkukrotnie trząchany i przed zadaniem drożdży ponowne napowietrzanie przez ok 2 min fermentacja na początku bez ciśnienia Fermentacja:
Burzliwa — 18 °C -> 22 °C ??  —  dni — 0 PSI - 
Cicha —  22°C -
CC
 
 
Notatki: 
fermentacja puszczona "luzem"; brzeczka schłodzona do 18 °C i w podobnej temperaturze otoczenia pozostawiona w garażu; po 1-2 dniach od startu fermentacji wrzucę fermentor do mieszkania, gdzie mam 22 °C chmiel po wrzuceniu do fermentora potrzymam przez 2 dni w 5 PSI 

#112. Juicy Sour #7
 
23l/  2 IBU/  11,5 (13 z laktozą?) Brix /  ~4,5% Alk.
31.07.2022
Wydajność: ok 65%
 
Druga warka tego dnia. Dla koleżki na poprawiny. Poleci na jego życzenie czarna porzeczka.
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
- 3 kg - Pszeniczny (Viking)
- 1,5 kg - Pilsner (Viking)
- 0,40 kg - Płatki pszeniczne błyskawiczne
- 0,35 kg - Płatki owsiane błyskawiczne
 
Dodatki:
- 0,50 kg - Laktoza
- 8 g - sól himalajska
- 15 g - kolendra indyjska
 
Razem:  5,25 kg
 
Chmiel:
- 5 g- Lubelski 5,8% AA
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- Wyeast #1056 American Ale - starter z depozytu 150 -> 0,5l - 1l
 
Bakterie:
- Lactobacillus Plantarum - Bakterie kwasu mlekowego z Serowara, 5g.
 
Zacieranie: pH 5,4
lekko zakwaszane
 
- 68C - mash in - 18l wody - zamieszane, odczekane 5 min, zamieszane i włączona recyrkulacja
- 68C - 55'
- 72C - 15'
- 77C - mash out - 5'
 
Wysładzanie:
 
- ok 14l do 25l i 10 Brixa, wodą o temp 77-80C zakwaszoną do pH 5.5.
 
Zakwaszanie: (ok 55h) start 13:00
 
- nie miałem czasu na gotowanie, bo musiałem zwolnić gar, podgrzane do 97C na kilka minut, zakwasiłem kwasem mlekowym do pH 4.5 i schłodziłem do 36C. Zadałem bakterie, zamieszałem.
-  położyłem folię na lustro,m wpuściłem CO2
- ustawiłem GF, żeby trzymał temp 33C
- zakwasiło do pH 3,25
 
Gotowanie: 30' - przednia 25l i 10 Brix
 
- 30' - 5 g - Lubelski
- 5' - 10 g sól himalajska
- 5' - 20 g kolendry indyjskiej
 
0,5 kg - laktoza
Zapomniałem dodać laktozy podczas gotowania. Dodałem tak w połowie chłodzenia do kotła
 
Notatki:
 
- trochę za dużo wysłodziłem, a i krótsze gotowanie spowodowało, że wyszło więcej piwa z mniejszym ekstraktem.
- nie mierzyłem już ekstraktu po dodaniu laktozy do połowy brzeczki, ale przed dodaniem leciało 11,5 brix
- 0,5 kg laktozy może podniosło ok 2 brix jak zwykle?
 
 
Fermentacja: 02.08.2022
11,5 brix (bez laktozy) i 23l.
 
Burzliwa:
 
- 7 dni - 18C
- 5 dni - 19C
- 17.08.2022- dodałem ok 3l pulpy z czarnej porzeczki
- 5 dni - 20C
 
 
 
 
Cicha:
 
 
Rozlew:
Odfermentowanie:
 
 
Degustacja:

#111. Koelsch
 
20l/ 27 IBU/  12,5 Brix /  4,6% Alk.
31.07.2022
Wydajność: ok 73%
 
Znów miesięczna przerwa, ale jednego dnia 3 piwka.
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
- 4 kg - Pilzneński (Viking)
- 0,45 kg - Pszeniczny (Viking)
 
  Razem:  4,45 kg
 
Chmiel:
- 25g - Lubelski - 5,8% AA
- 15 g - Hallertau Blanc - 10,5% AA
 
Razem: 40 g
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- FM42 - Stare Nadreńskie - Fermentum Mobile - gęstwa 2 tyg, ok 150-200 ml?
 
 
Zacieranie: pH 5.65
lekko zakwaszane
 
- 64C - mash in - 15,5l wody - zamieszane z recyrkulacją, odczekane 10 min, zamieszane
- 64C - 45'
- 72C - 20'
- 77C - mash out
 
Wysładzanie:
 
- ok 15l do 25l i 10 Brixa, wodą o temp 77-80C zakwaszoną do 5,3 pH
 
Gotowanie: 70' - przednia 25l i 10,5 Brix
 
(pomyliłem chmiel na goryczkę to zamieniłem miejscami)
 
- 60' - 10 g - Lubelski
- 30' - 15 g - Hallertau Blanc
- 10' - 0,5 - Whirlfloc
- 10' - 0,25 g pożywki
- 5' - 5 g - Lubelski
 
 
Notatki :
- wszystko standardowo
 
 
Fermentacja: 31.07.2022
11,5 brix i 20l
 
Burzliwa:
 
- 3 dni - 14C
- 5 dni - 15C
Pomiar 07.08. - 5 blg
- 7 dni - 17C
- 5 dni - 21C
 
 
Cicha:
?
 
 
Rozlew: 17.08.2022
Odfermentowanie: ok 73%
 
Poszło do kega bez CC. Dosyć mętne póki co, ale w aromacie fajniutko. Delikatne kwiatowe estry i białe wino.
 
Degustacja:

#109. APA SH Nelson Sauvin
 
19,5l/ 30 IBU/  13 Brix /  ?% Alk.
26.06.2021
Wydajność: ok 72%
 
Ojej, prawie cały miesiąc nie warzyłem, a kegi pustoszeją. 2 szybkie piwka na gorące dni, w "międzyczasie" w drugim GFie zatarłem i wrzuciłem na zakwaszanko jakiegoś Sour Fruit Ale.  
Surowce:
 
Fermentowalne:
- 4 kg - Pale Ale (Viking)
- 0,5 kg - CHÂTEAU MUNICH LIGHT (Castle Malting)
- 0,08 kg - Crystal Pale 120 EBC (Thomas Fawcett)
- 0,07 kg - Carapils (Weyermann)
  Razem:  4,65 kg
 
Chmiel:
- 100 g - Nelson Sauvin - 10,8% AA  
Razem: 100 g
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- A38 Juice Ale - Imperial Yeast - dość stara gęstwa ok 100 ml, bo z 19.05. ale zobaczymy
 
  Zacieranie: pH 5.7
lekko zakwaszane
 
- 64C - mash in - 16,5l wody - zamieszane z recyrkulacją, odczekane 8 min, zamieszane
- 64C - 40'
- 72C - 30'
 bez mash outu
 
Wysładzanie:
 
- ok 13l do 25l i 10 Brixa, wodą o temp 77-80C zakwaszoną do pH 5,7
 
Gotowanie: 60' - przednia 25l i 10,5 Brix
 
- 60' - 5 g - Nelson Sauvin
- 15' - 25 g - Nelson Sauvin
- 10' - 0,3 - Whirlfloc
   
Whirlpool/Hopstand <75C
- 15' - 25 g - Nelson Sauvin
 
 
Notatki :
 
- śrutowanie drobniej
- wysładzanie w fermentorze, potem na garze po zamontowaniu hop stoppera - napowietrzane grawitacyjnie, bez siatki i kamieniem z 3 minuty
- schłodzone do 20C i dodana gęstwa
- może mogłem zrobić z niej jakiś starter, ale odpuściłem. Na konkurs piwo nie idzie
 
 
Fermentacja: 26.06.2022
13 brix i 19,5l.
 
Burzliwa:
 
- 3 dni - 18C
- 3 dni - 19C
Pomiar 02.07. - 5,5 blg
- 7 dni - 20C
- 5 dni - 21c dodalem 20g nelsona w Hopsiderze
 
 
Cicha:
brak
 
 
Rozlew: 09.07.2022
Zeszlo do 4 Blg. Zlałem do kega ok 17l.
 
Degustacja:
   

#110. Sour Fruit Ale
 
19l/  5 IBU/  12,8 Brix /  4,5% Alk.
26.06.2022
Wydajność: ok ?%
 
Jakiś szybki kwasior na lato, owoce do uzgodnienia.
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
 
- 3,5 kg - Pilsner (Viking)
- 0,7 kg - Płatki pszeniczne błyskawiczne
- 0,20 kg - Carapils (Weyermann)
 
Razem: 4,4 kg
 
Chmiel:
?
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- Wyeast #1056 - American Ale z depozytu -> 0,4l -> 1l starter
 
Bakterie:
- Lactobacillus Plantarum - Bakterie kwasu mlekowego z Serowara, 5g.
 
Zacieranie: pH 5,7
lekko zakwaszane
 
- 68C - mash in - 15,5l wody - zamieszane, odczekane 5 min, zamieszane
- 68C - 45'
- 72C - 20'
 
Wysładzanie:
 
- ok 13l do 23l
 
Zakwaszanie: (48h)
 
- zagotowałem na 10 minut, zakwasiłem kwasem mlekowym do pH 4.4 i schłodziłem do 35C. Zadałem bakterie, zamieszałem.
- dałem folię na lustro brzeczki
- ustawiłem GF, żeby trzymał temp 32C
- przed gotowaniem niecałe 23l i 10,5 brix
 
Gotowanie: 60'
- 60' - Iunga - 5g
- 10' - whirlfloc -1/3
   
Notatki:
- zakwasiło elegancko do pH 3,3
- objętość już ze starterem, bo bez wyszło jakieś 17 z kawałkiem
- napowietrzałem tylko grawitacyjnie, bo zapomniałem nubulizatora, przez siatkę filtrowane, wyłapało sporo syfu, bo chmiel luzem był rzucony ze standardowym filterkiem
   
Fermentacja: 28.06.2022
12,8 brix i 19l
 
Burzliwa:
 
- 7 dni - 18C
- 4 dni - 19C
- 09.07. - Pomiar 4 blg - dolalem 2,25l pulpy z calamansi
- 6 dni - 21C
- 1 dzien - 2C
 
 
Cicha:
 
 
Rozlew: 22.07.2022
Odfermentowanie: ok 68%
Zeszło do 4 blg. Po zlaniu zauważyłem, że zakażonko było, bo ładny bialutki biofilm został na ściankach. Ale jak zwykle przy kwasie mi w niczym nie przeszkadza. Super smak i aromat tego kalamansi. Mocno kwaśne, owocowe tak jak lubię. Poszło do kega.
 
 
 
Degustacja:
Kwaaaaśne, ale dobre Limonka, pomarańcza, mandarynka w aromacie i smaku. Mocno orzeźwiające, ale za dużo jednak tego kalamansi, następnym razem max 1l-1,5l i jakiś inny dodatek.
 

#108. Fruit Gose #2
 
19l/  5 IBU/  12 Brix /  ~% Alk.
23.05.2022
Wydajność: ok 70%
 
Powtórka kwasa na FPD. Tym razem dobrze się zakwasiło i tu już pójdzie agres
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
- 2 kg - Pszeniczny (Souflett)
- 2 kg - Pilsner (Viking)
- 0,25 kg - Płatki pszeniczne błyskawiczne
- 0,25 kg - Płatki owsiane
- 0,075 kg - Laktoza
 
Dodatki:
- 8 g - sól himalajska
- 8 g - kolendra indyjska
 
Razem: 4,57 kg
 
Chmiel:
Iunga - 9,4% - 5g
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- Wyeast #1098 British Ale gęstwa 150 ml.
 
Bakterie:
- Lactobacillus Plantarum - Bakterie kwasu mlekowego z Serowara, 8g.
 
 
Zacieranie: pH 5,8
lekko zakwaszane
 
- 68C - mash in - 17l wody - zamieszane, odczekane 10 min, zamieszane
- 68C - 45'
- 72C - 20'
 
Wysładzanie:
 
- ok 13l do 23l
 
Zakwaszanie: (48h)
 
- zagotowałem na 10 minut, zakwasiłem kwasem mlekowym do pH 4.5 i schłodziłem do 35C. Zadałem bakterie, zamieszałem.
-  dałem folię na lustro brzeczki
- ustawiłem GF, żeby trzymał temp 33C
- tu już zdrowe zakwaszenie pH 3,4
 
 
Gotowanie: 60' - przednia 23l i 9,5 Brix
 
- 50' - 5g - Iunga
- 40' - 0,075kg - laktoza
- 10' - 8 g sól himalajska
- 10' - 8 g kolendry indyjskiej
 
Notatki:
 
- zakwaszenie spoko, tylko okazało się, że skończyły mi się dodatki i stąd jednak zamiast Juicy Sour będzie Fruit Gose, bo laktozy to symbolicznie poszło
- reszta standardowo
 
 
Fermentacja: 23.05.2021
12 brix i 19l.
 
Burzliwa:
 
- 7 dni - 18C
- 5 dni - 19C
- 3 dni - 20C
- 2 dni - 21C
 
   
 
Cicha:
 
 
 
 
Rozlew:
 
 
 
Degustacja:
 

#107. Roggenbier #3
 
23l/  18 IBU/  14 Brix /  ~?% Alk.
11.05.2022
64% wydajności
 
Kopiuj-wklej Roggenka sprzed roku. Tylko Caramunich I i polska IUNGA.
 
Surowce:
 
Fermentowalne: :
- 3 kg - CHÂTEAU RYE (Castle Malting)
- 2 kg - CHÂTEAU MUNICH LIGHT® (Castle Malting)
- 1 kg - Mep@Pilsner (Malteurop)
- 0,5 kg - Caramunich I (Weyermann)
- 0,05 kg - Carafa Special I (Weyermann)
 
Razem:  6,55 kg
 
Dodatki:
- łuska ryżowa - 6 garści, namoczone w gorącej wodzie
 
Chmiel:
- Iunga - 9,4% AA - 25 g
 
Razem: 25 g
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- gęstwa po American weizen - WLP300 - Hefeweizen Ale - White Labs - ok 150ml z ok 0,5l piwa
 
Zacieranie: pH 5.7
lekko zakwaszanew
 
- 67C - mash in - 21,5l wody - 10', zamieszane
- 66C - 45'
- 72C - 25'
- 77C - mash out - 5'
 
Wysładzanie:
 
- ok 14l wody, wysładzanie mimo łuski bardzo wolne
- pH 5.7 wody do wysładzania zakwaszane kwasem mlekowym
 
 
Gotowanie: 60 minut
Przednia 27,5l i 12 brix
 
- 60' - Iunga- 25 g
- 18' - Tettnag - 25 g
 
 
Notatki:
- trafiona zakładana wydajność
- słód żytni ześrutowałem bardzo drobno, resztę tak "normalnie"
- tym razem nie zacier nie był kisielowaty elegancko cyrklowało
- 15 brix po pierwszej przerwie, 16 brix po drugiej
- po gotowaniu schłodzone do 79C w kotle
- potem już do fermentora z siatką
- w fermentorze schłodzone do 19C, napowietrzane  grawitacyjnie przy chłodzeniu i 5 minut kamieniem
- dodałem gęstwy, trochę zmieszana z piwem.
- po gotowaniu żyta standardowo dno przypalone opór, zalałem roztworem PBW 1l i zostawiłem
 
 
Fermentacja: 11.05.2022
Nastawna: 23l i 14 brix
 
Burzliwa:
- 1 dni - 19C
- 7 dni - 20 C
- 7 dni - 21C
 
 
Rozlew:
Odfermentowanie:

#45 SAISON #3 (13 BLG) 6,7% alko
Data: 18.04.2022 r.
 
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
4.06 kg (89%) — Weyermann Pilsner — Ziarno — 3.3 EBC
250 g (5.5%) — Weyermann Carapils/Carafoam — Ziarno — 3.9 EBC
250 g (5.5%) — Weyermann Wheat Malt, Pale — Ziarno — 3.9 EBC
 
Niefermentowalne:
brak
 
Chmiele:
35 g (32 IBU) — Iunga PolishHops 9.4% — Gotowanie — 30 min
 
Drożdże
Bootleg Biology Saison Parfait
 
 
Dodatki
100 g — łuska ryżowa — Zacieranie
łyżeczka gipsu
 
 
Zacieranie  23L  (woda z kranu - pH zbite do 5,4 kwasem fosforowym)
Temperatura — 68 °C — 60 min
Wygrzew — 78 °C — 10 min
 
Wysładzanie:
Do 27 l brzeczki w kotle  (woda z kranu - pH zbite do 5,4 kwasem fosforowym)
 
Gotowanie 60 min
 
Notatki:
zacieranie, filtrowanie bez przeszkód hopstopper dokręcony dopiero przy gotowaniu brzeczki  chmielenie luzem fermentacja w wiadrze po schłodzeniu wyszło, że mam 22 l brzeczki z lekko ponad 11 BLG, więc zadałem drożdże, a po 5 godzinach zrobiłem dodatkową brzeczkę z płynnego ekstraktu wyliczając wartości tak aby po dodaniu jej do wiadra finalnie wyszło 13 BLG dodawana brzeczka schłodzona do 25°C i wlana do wiadra, gdzie temperatura była już na poziomie 19°C po tym zabiegu wiadro porządnie wymieszane - drożdże jeszcze nie ruszyły, więc mam nadzieję, że nie wpłynie to negatywnie na finalne piwo po 8h od zadania drożdży pojawiło się pierwsze bulkanie Fermentacja:
Burzliwa — 18 °C  — 1,5 dni - 0 PSI
Burzliwa — 19 °C  — 3 dni - 0 PSI 
Burzliwa — 20 °C  — 17 dni - 0 PSI 
Burzliwa — 20-21 °C (temperatura otoczenia)  — 1 dzień (10.05.2022)-> trwa - 0 PSI 
 
Notatki:
z 13 BLG odfermentowało do 0,5 BLG dając odfermentowanie na poziomie 96% i 6,7% alkoholu

#46 MILD (10 BLG)
Data: 09.05.2022 r.
 
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
2.6 kg (63.3%) — Simpsons Pale Ale Finest Maris Otter — Ziarno — 5 EBC
600 g (14.6%) — Weyermann Munich I — Ziarno — 15 EBC
600 g (14.6%) — Vienna Malt — Ziarno — 6.9 EBC
206 g (5%) — Simpsons Crystal Dark — Ziarno — 270 EBC
100 g (2.4%) — Viking Malt Barwiący — Ziarno — 1100 EBC
 
Niefermentowalne:
brak
 
Chmiele:
25 g (16 IBU) — East Kent Goldings (EKG) 5.7% — Gotowanie — 45 min
 
Drożdże
Wyeast Labs 1098 British Ale Yeast
1L starter
 
 
Dodatki
70 g — łuska ryżowa — Zacieranie
 
 
Zacieranie  23L (wg wskaźnika coobry)  
(woda z kranu - nie wiem jakie pH, bo zepsuł się ph metr - dodane 1 ml kwasu fosforowego)
Temperatura — 68 °C — 60 min
Wygrzew — 78 °C — 10 min
 
Wysładzanie:
Do 27 l brzeczki w kotle  (woda z kranu - pH zbite do 5,4 kwasem fosforowym - "na oko" - dodane 3 ml kwasu fosforowego)
 
Gotowanie 60 min
 
Notatki:
zacieranie, filtrowanie bez przeszkód hopstopper dokręcony dopiero przy gotowaniu brzeczki  chmielenie luzem fermentacja w fermzilli 30l po schłodzeniu do 28 °C wyszło, że mam 22 l brzeczki 11,5 BLG, więc trzeba było dolać prawie 3 litry do zbicia do 10 BLG brzeczka schłodzona do 18,5 °C w chłodziarce drożdże zadane w temp 18,5 °C fermentor z brzeczką podczas chłodzenia kilkukrotnie trząchany od razu zadane ciśnienie 8 PSI Fermentacja:
Burzliwa — 19 °C  — 0,5 dni - 8 PSI
Burzliwa —  21°C  — 2 dni - 10 PSI
Burzliwa —  22°C  —  1...
Burzliwa — 
 
Notatki:

#106. Juicy Sour #6
 
19l/  0 IBU/  15 Brix /  ~4,5% Alk.
22.04.2022
Wydajność: ok 70%
 
Druga warka tego dnia. Miał być kwasik z agrestem na FPD, ale się nie zakwasił Będzie oszukiwanie kwasem mlekowym i czarna porzeczka do bieżącego spożycia. 
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
- 2 kg - Pszeniczny (Souflett)
- 2 kg - Pilsner (Viking)
- 0,25 kg - Płatki pszeniczne błyskawiczne
- 0,25 kg - Płatki owsiane
- 0,50 kg - Laktoza
 
Dodatki:
- 10 g - sól himalajska
- 20 g - kolendra indyjska
 
Razem:  5 kg
 
Chmiel:
brak
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- Wyeast #1098 British Ale 1l starter. Rozkręcone z depozytu
 
Bakterie:
- Lactobacillus Plantarum - Bakterie kwasu mlekowego z Serowara, 4g.
Niestety wcześniej zapomniałem je przenieść do zamrażalnika i z 2 tyg leżały w lodówce. Niestety padły, bo nie zakwasiło nic przez 48h
 
Zacieranie: pH 6
lekko zakwaszane
 
- 68C - mash in - 17l wody - zamieszane, odczekane 8 min, zamieszane i włączona recyrkulacja
- 68C - 55'
- 72C - 15'
- 77C - mash out - 5'
 
Wysładzanie:
 
- ok 12l do 23l i 10 Brixa, wodą o temp 77-80C zakwaszoną do pH 5.5.
 
Zakwaszanie: (48h) start 15:00
 
- zagotowałem na 10 minut, zakwasiłem kwasem mlekowym do pH 4.5 i schłodziłem do 40C. Zadałem bakterie, zamieszałem.
-  nałożyłem przykrywkę i owinąłem folią.
- ustawiłem GF, żeby trzymał temp 33C
- i dupa po 48h nic nie spadło pH
 
 
Gotowanie: 60' - przednia 23l i 10 Brix
 
- 30' - 0,5 kg - laktoza
- 10' - 10 g sól himalajska
- 5' - 20 g kolendry indyjskiej
 
Notatki:
 
- po fermentacji z owocami, będę zakwaszał kwasem mlekowym przy rozlewie
 
 
Fermentacja: 18.05.2021
15 brix i 19l.
 
Burzliwa:
 
- 7 dni - 18C
- 5 dni - 19C
- 3 dni - 20C
- 2 dni - 21C
 
11.05. - dodałem 2l pulpy z czarnej porzeczki
 
- 7 dni - 21 C
 
 
Cicha:
 
 
Rozlew: 21.05.2022
Odfermentowanie: 60-70%
Poszło w całości do kega. Co ciekawa sama porzeczka zakwasiła do ładnego pH 3,5. Ale dolałem jeszcze tak na oko 2 pipety kwasu mlekowego. Jest spoko. Zeszło do 6 z czego 2 blg były od laktozy także ciężko policzyć odfermentowanie, bo z 15 do 6 to 60%, a jeśli odjąć te 2 blg z laktozy to z 13 do 4 to już prawie 70%.
 
 
Degustacja:
 

#105. American weizen
  
20l/  ~20 IBU/  13,1 Brix /  4,5% Alk.
22.04.2022
Wydajność: 75%
 
Zaległe zapiski. Miał być hefe, ale zaszalałem i dodałem citry.

Surowce:
 
Fermentowalne:
 
- 2,2 kg - Pszeniczny  (Soufflet)
- 2,37 kg - Vienna (Weyermann)
- 0,1 kg - CHÂTEAU MELANO LIGHT (Castle Malting)
 
SUMA: 4,67 kg
 
Chmiel:
- 50 g - Citra - 13,2%
 
 
SUMA: 50 g
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- WLP300 - Hefeweizen Ale - White Labs - 1l starter z depozytu.
 
Zacieranie: pH 6,2
Coś słabo zakwasiłem, pH metr mnie oszukał na początku
 
- 47C - mash in - 16 l wody (dodałem 1 garści łuski ryżowej  luzem)
- 44-45C - 20'
- 63C - 40'
- 72C - 25'
- 77C - mash out - 0'
 
Wysładzanie: pH  5,7

 
- ok 15 l  wody w temp 77-80 C
 
Gotowanie: 60 minut
Przednia 25l i 11 brix
 
- 10' - Citra - 15 g
- 10' - pożywka drożdżowa Wyeast - 2 g
 
Hopstand <80C
- 10' - Citra - 35 g
 
 
Notatki:
 
- dno przypalone mocno po zacieraniu. Stawiam, że przez szybkie podnoszenie temp z 44 do 63C i dużo białek.
- po 1 przerwie 13.5 brix po drugiej 16,5 brix
- napowietrzane kamieniem
- duża wydajność jak pszeniczniaka

Fermentacja: 22.04.2022
Nastawna: 20 l i 13,1 Brix
 
Burzliwa:
- 1 dzień - 18C
- 3 dni - 19C
- 5 dni - 20C
- 5 dni - 21C
 

Cicha:
 - 3 dni - 15 C
 
Rozlew: 09.05.22
Odfermentowanie: 70%
Zeszło skromnie do 4 blg. Poszło w keg i jedną butelkę pet. Ciekawa kompozycja fenolowych aromatów z tropikami citry.

Degustacja:

Warka 63.  Imperial Stout
 
Parametry:
27,1 BLG, 73 IBU,  11,8% BLG
 
Warzone dnia 09.04.2022r
Rozlew 16.01.2023r
 
Zasyp:
4kg pale ale 46%
2kg monachijski ciemny 23%
0,5kg żytni 5,7%
 
0,4kg special b 4,6%
0,3kg caramunich iii 3,4%
0,2kg caraaroma 2,3%
 
0,8kg carafa special iii 9,2%
 
0,5kg cukier 5,7% (10min gotowania)
 
Chmiele:
37g columbus
25g iunga
50g willamette
 
Dodatki:
Ok 150g Łuski ryżowej
1,3g/0,5g sól  zacier/woda wysładzanie
1,7g/0,8g soda oczyszczona zacier/woda wysładzanie
3,5g/1,7g gips piwowarski zacier/woda wysładzanie
13,2g/6,4g sól  zacier/woda wysładzanie
 
20l/10l woda zacier/wysładzanie
 
Stosunek wody do słodu 2,5:1
69C-64C 90 min
64C-78C 10 min
 
Wydajność zacierania wg BS3 78%
 
Przed gotowaniem 21 BR 22,5l
 
Gotowanie 60min
37g columbus 60min
25g iunga 60min
50g willamette szyszka 20min
1/2 tab whirlfloc 10min
500g cukier 10min
 
Po gotowaniu 17l 27,1BLG
 
Fermentacja burzliwa 
gęstwa lallemand notingham 
 
Fermentacja cicha  26.04.22r
17l 100g kostek z beczki po burbonie macerowane w 200ml bimbru 50%
 
Rozlew 16.01.2023r
17,5l

Warka 62.  Grodziskie
 
Parametry:
7,9 BLG, 22 IBU,  3,2% , 1,7BLG
 
Warzone dnia 26.03.2022r
Rozlew 20.04.2022
 
Zasyp:
3,1kg pszeniczny (osobiście wędzony)
 
Chmiele:
15g iunga
30g lubelski szyszka
 
Dodatki:
7ml/10ml kwasu fosfowego 75%  zacier/woda wysładzanie
Ok 150g Łuski ryżowej
 
Stosunek wody do słodu 3,3:1
689C-64C 60 min
 
Wydajność zacierania wg BS3 81%
 
Przed gotowaniem 6,5 BR 30l
 
Gotowanie 60min
15g iunga 60min
30g lubleski szyszka 15min
1/2 tab whirlfloc 10min
 
Po gotowaniu 24l 7,9BLG
 
Fermentacja burzliwa 
gęstwa lallemand notingham 
 
Fermentacja cicha 08.04.2022r
 
Rozlew 20.04.2022
11 butelek 500ml cukier zadawany miarką ok 4g  3.0 vol wg BS3
reszta ok 18l do kega
 

#44 SESSION NEIPA (12 BLG)
Data: 18.03.2022 r.
 
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
4.85 kg (97%) — Weyermann Pilsner — Ziarno — 3.3 EBC
150 g (3%) — Weyermann Carapils/Carafoam — Ziarno — 3.9 EBC
 
Niefermentowalne:
brak
 
Chmiele:
10 g (8 IBU) — Iunga PolishHops 9.4% — Gotowanie — 30 min
50 g (11 IBU) — Chmiel Zula 2021 13.5% — Aromat — 30 min hopstand
50 g (7 IBU) — Motueka 8.5% — Aromat — 30 min hopstand
50 g (12 IBU) — Strata 15% — Aromat — 30 min hopstand
50 g — Chmiel Zula 2021 13.5% — Chmiel na zimno — 3 dni
50 g — Motueka 8.5% — Chmiel na zimno — 3 dni
50 g — Strata 15% — Chmiel na zimno — 3 dni
 
Drożdże
White Labs WLP067 Coastal Haze Ale
 
 
Dodatki
150 g — łuska ryżowa — Zacieranie
 
 
Zacieranie  25L  (woda z kranu - pH zbite do 5,4 kwasem fosforowym)
Temperatura — 68 °C — 30 min
Wygrzew — 78 °C — 15 min
 
Wysładzanie:
5 L (woda z kranu - pH zbite do 5,4 kwasem fosforowym)
 
Gotowanie 30 min
 
Notatki:
zacieranie, filtrowanie bez przeszkód - tym razem przy zacieraniu puściłem pompę na maksa. Brzeczka z lekkimi drobinkami słodu trochę zatykała nacięcia do filtrowania w górnym sicie, jednak po zebraniu się większej ilości brzeczki nadmiar pięknie przepływał bokami do kosza zaciernego. Nic się nie przedostawało do samego kociołka. Oczywiście dziurka w rurce pośrodku była cały czas zatkana. hopstopper dokręcony dopiero przy gotowaniu brzeczki - szybkie wyjęcie kosza zaciernego i spuszczenie przefiltrowanej już brzeczki do wiadra -> przetarcie dna garnka i dokręcenie hopstoppera -> wlanie z powrotem brzeczki do gara na gotowanie wyszło 29 litrów brzeczki przedniej, po gotowaniu zostało 27 litrów (nie zapisałem ile miałem litrów po schłodzeniu) hopstand zaczęty w 78°C przez 25 minut z mieszaniem co jakiś czas tym razem schłodzenie brzeczki za pomocą chłodnicy zanurzeniowej w 15 min do 30°C (po ostatnich problemach z płytówką postanowiłem wrócić do starego sprawdzonego sposobu) filtrowanie brzeczki z chmielin bez problemu - przepływ zredukowany na 3/4 przepustowości przy włączonej pompie. Nie zaobserwowałem żadnych problemów przy pracy pompy, a brzeczka bardzo szybko trafiła do fermzilli (na dnie kociołka zostało mniej niż litr brzeczki) Fermentacja:
Burzliwa — 20 °C  — 2 dni - 0 PSI
Burzliwa — 21 °C  — 2 dni - 0 PSI + 50g Motueka na biotransformację (bo jako jedyny chmiel został otwarty i już nie chciało mi się go pakować próżniowo)
Burzliwa — 22 °C  — 2 dni - 15 PSI + 50g Zula + 50g Oktawia (okazało się, że magazyn był niezaktualizowany i musiałem użyć polski chmiel)
Burzliwa — 22 °C  — 3 dni - 15 PSI
COLD CRASH
 
 
Notatki:

#104. American Barleywine #4
  
19,5l/  ~110 IBU/  27 Brix /  ~?% Alk.
26.03.2021
Wydajność: 50%
 
Czwarty ABW i póki co najbardziej ekstraktywne piwo bez "cheatów". Zacieranie na 2 gary z symbolicznym wysładzaniem.
 
Surowce:
 
Fermentowalne:

- 3,5 kg - Maris Otter (Castle Malting)
- 3,5 kg - Pale Ale (Viking)
- 7 kg - Vienna (Weyermann)
- 0,5 kg - Crystal 160 (Thomas Fawcett)
- 0,20 kg - Red Crystal 450 (Thomas Fawcett)
 
 
SUMA: 14,70kg
 
Chmiel:
- 80g - Topaz - 18% AA
- 45 g - Cascade - 6% AA
- 40 g - Amarillo - 13,2% AA
- 45 g - Sabro - 16% AA
- 20 g - Simcoe - 13% AA
 
SUMA: 240 g
 
Woda:
- kranówa
 
Drożdże:
- American Ale 1056 - Wyeast - 2 tyg gęstwa po Rye IPA ok 500 ml zwartej gęstwy
 
 
Zacieranie: pH 5,6
Lekko zakwaszane
 
- 66C - mash in - w 2 garach po 23,3l wody - 10 minut zostawione i zamieszane
- 66C - 90'
- 72C - 10'
bez mash outu
 
Wysładzanie: pH  5.8
zakwaszane
 
- ok 8 l  wody w temp 77-80 C po 4 l na kocioł
- do 33l i 18 brix podzielone na 2 gary, żeby zwiększyć odparowanie
   
Gotowanie: 150 minut
Przednia 33l i 18 brix
Po 1,5h gotowania w osobnych garach, przelane do jednego
 
- 60' - Topaz - 50 g (w siatce)
- 30' - Topaz - 30 g (w siatce)
- 15' - Cascade - 30 g
- 15' - Amarillo - 20 g
- 15' - Simcoe - 20 g
- 10' - Whirlfloc -1/3
- 10' - pożywka drożdżowa Wyeast - ok 2 g
  w 10 minut schłodzone poniżej 80C
 
Hopstand:
- 15' - Amarillo - 20 g
- 15' - Cascade - 25 g
- 15' - Sabro - 45 g
 
Notatki:
 
- wydajność słabiutka, bo wysładzanie delikatne
- odparowanie na 2 gary na prawdę robi robotę - w ciągu 2,5h odparowało ponad 10l i mocno zagęściłem ekstrakt
- chłodzenie znów wolniutkie ok 1h, skrobałem hop stopper, i przez siatkę, wyłapało sporo syfu
- schłodzone do 16C napowietrzane grawitacyjnie i kamieniem z 10 minut
- gęstwa dodana z resztką żytniej
- miałem dodać jeszcze 0,5 kg cukru podczas fermentacji, ale chyba już sobie daruję przy tym ekstrakcie, bo drożdże padną
 
Fermentacja: 26.03.2022
Nastawna: 19,5 l i 27 Brix
 
Burzliwa:
- 3 dni - 16C
- 4 dni - 17C - 3 dni - 18C
- 4 dni - 19C
- 7 dni - 21C
- 7 dni - 22C
 
 
Cicha: 25.04.2022
Marnie zeszło, bo do 11 blg, więc zlałem do plastiku i dodałem brettanomyces claussenii z depozytu rozkręcane, potem 2-3 dni w 0,5l.
Coś tam dojada, bo mierzyłem po miesiącu i w przeliczeniu wychodzi ok 9,6 brix.
01.06.22 - dodałem 50g płatków dębowych średnio opiekanych, macerowanych przez rok w rumie
 
 
Rozlew:
Odfermentowanie
   

#103. Catharina Sour
  
20l/ 5 IBU/  10,8 Brix /  ?% Alk.
10.03.2022
Wydajność: 72%
 
W trakcie warzenia Saisona na drugim GFie Catharina Sour. Pewnie pójdzie klasyka mango i marakuja.
 
Surowce:
 
Fermentowalne: :
- 2 kg - Pilzneński (Viking)
- 2 kg - Pszeniczny - (Soufflet)
 
Razem:  4 kg
 
 
Chmiel:
- 5 g - Simcoe - 13 % AA
 
Razem:  5 g
 
Woda:
- kranówka
 
Drożdże:
- FM52 - Amerykański Sen - Fermentum Mobile - 1l starter
 
Bakterie:
- Lactobacillus Plantarum - mix bakterii lactobacillus plantarum WildBrew Sour Pitch i z Serowara na oko 3-4 g , bo nie wziąłem wagi jubilerskiej
 
Zacieranie: pH 5.6
Lekko zakwaszane
 
- 68C - mash in - 17,5 l wody
- 66C - 60'
- 72C - 20'
- 77C - bez mashoutu
 
Wysładzanie:
 
- ok 14,5l do 23,5l objętości i 9,5 brix (odebrałem 1l na starter do tego piwa)
- pH 5.45 wody do wysładzania zakwaszane kwasem fosforowym
- chwilę ściekanie z podbiciem, potem wysładzane już na garze.
 
Zakwaszanie: (ok 40h)
 
- zagotowałem na 1 minut i schłodziłem do 40C. Zakwasiłem kwasem fosforowym do pH 4.5. Zadałem bakterie, zamieszałem.
- położyłem folię na lustro brzeczki
- ustawiłem GF, żeby trzymał temp 35C
- po zakwaszaniu zeszło do pH 3,37
 
Gotowanie: 60 minut
Przednia: 23,5l i 9,5 brix
 
- 10' - Simcoe - 5 g
- 10' - 1/2 Whirlfloc
- 10' - pożywka drożdżowa Wyeast - 2g
 
Notatki:
- zacząłem zacierać jako drugie piwo. Po zacieraniu doprowadziłem tylko do wrzenia i od razu schłodziłem do 40C idealnie tuż przed zakończeniem gotowania Saisona
- po pierwszej przerwie 15,52 brix, po drugiej 16 brix
- do zakwaszania 23,5l i 9,5 brix
- przed gotowaniem te same wartości, pH 3,37 więc elegancko zakwaszone
- napowietrzane grawitacyjnie i kamieniem
- starter dodany w całości w temp 19C
 
 
 
Fermentacja: 12.03.2022
Nastawna 20l i 10,8 brix
Zaplanowana:
 
Burzliwa:
- 2 dni - 18C
- 7 dni - 19C
- 5 dni - 20C
 
24.03. - dodałem 2l pulpy z marakui i 1l z mango
 
-7 dni - 20C
 
 
Cicha:
 
 
Rozlew:
 
 
Degustacja:

#102. Saison #2
  
20l/ 30 IBU/  15,5 Brix /  ?% Alk.
10.03.2022
Wydajność: 77%
 
Powtórka Saisona, poleci na MBCIII. W trakcie na drugim GFie Catharina Sour.
 
Surowce:
 
Fermentowalne: :
- 3,5 kg - Pilzneński (Viking)
- 0,75 kg - Vienna (Weyermann)
- 0,75 kg - Pszeniczny - (Soufflet)
- 0,15 kg - Caraaroma (Weyermann)
- 0,1 kg - Cukier kandyzowany biały
 
Razem:  5,25 kg
 
 
Chmiel:
- 20 g - Oktawia (2018)- 8 % AA
- 38 g - Fuggles (2019) - 4,5% AA
 
Razem:  58 g
 
Woda:
- kranówka
 
Drożdże:
- WLP565 - Belgian Saison - White Labs (ważne do 04.22)-> starter 0,5l -> 1l
 
Zacieranie: pH 5.7
Lekko zakwaszane
 
- 68C - mash in - 17,5 l wody
- 66C - 60'
- 72C - 15'
- 77C - mash out - 2'
 
Wysładzanie:
 
- ok 13l do 25,5l objętości i 12 brix
- pH 5.5 wody do wysładzania zakwaszane kwasem fosforowym
- chwilę ściekanie z podbiciem, po umyciu GFa i zamontowaniu hop stopera, wysładzane już na garze.
 
Gotowanie: 70 minut
Przednia: 25,5l i 12 brix
 
- 60' - Oktawia - 20 g
- 30' - Fuggles - 13 g
- 20' - Cukier kandyzowany - 100 g
- 10' - Fuggles - 25 g
- 10' - 1/2 Whirlfloc
- 10' - pożywka drożdżowa Wyeast - 2g
- 5' - kolendra indyjska - 5 g
- 5' - curacao - 15 g
 
Notatki:
- wszystko łatwo i przyjemnie
- po pierwszej przerwie 14,5 brix po drugiej 16,5 brix
- miała być Iunag na g oryczkę, ale zapomniałem, więc trafiła się stara Oktawia, próżniowo pakowana w zamrażalniku - pachniała ładnie, ale założyłem o 1% mniej AA
- curacao też stare bo z 2019, ale co się może stać suszonej skórce pomarańczy trzymanej w zamknięciu? Też pachniała dobrze
- najpierw schłodzone do 78C w kotle, potem do 18C przez do fermentora plastikowego, bez siatki.
- napowietrzane grawitacyjnie z rozbryzgiem i bujane fermentorem później
- starter zdekantowany i wlany przypadkiem z pylonikiem przy temp 18C
- fermentacja z pasem grzewczym
 
Fermentacja: 10.03.2022
 
Zaplanowana:
 
Burzliwa:
Chcę podnosić co 2 dni temp o 1C. Drożdże zadane w 18C i podgrzane pasem do 20C na start
edit: fermentacja ruszyła w ciągu kilku godzin, samoistnie podnosząc temp do 24C
 
Ostatecznie podniesione do 30C na kilka dni i 3 dni w tempo pokowej
 
 
 
Rozlew: 26.03.2022
Odfermentowanie: 90%
Do kega. Zeszło do 1,5 brix w przeliczeniu. W aromacie jest saisonik, wytrawny, fajniutki trochę goryczka za wysoka może.
 
Degustacja:
 

Steven Deeds to z wykształcenia inżynier, a z zamiłowania piwowar. Kiedy po raz pierwszy zetknąłem się z jego książką "Brewing Engineering", nie wydała mi się ona porywającą lekturą. Jednak wraz z rozwojem mojej wiedzy na temat warzenia, zacząłem doceniać przenikliwość i systematyczność badań autora owej pozycji.
 
Jeden z rozdziałów tej książki traktuje o przemywaniu gęstwy drożdżowej w warunkach domowych. Kolega DanielN był łaskaw podzielić się wnioskami płynącymi z lektury tego rozdziału w następujących wątkach:
https://www.piwo.org/forums/topic/26348-gęstwa-drożdżowa/?tab=comments#comment-477959
https://www.piwo.org/forums/topic/25112-zebranie-gęstwy/?tab=comments#comment-461905
 
Poniżej zamieszczam moje własne opracowanie wspomnianego rozdziału tej książki.
 
==========

Pod pojęciem "przemywanie gęstwy drożdżowej" rozumie się dwie różne rzeczy w warzeniu domowym i w profesjonalnym piwowarstwie. W przemyśle piwowarskim przemywanie drożdży oznacza wybicie niepożądanych bakterii które znalazły się w gęstwie z poprzedniej warki. Dokonuje się tego zaraz przed dodaniem drożdży do brzeczki, zazwyczaj używając do tego celu odpowiedniego kwasu, który uśmierca bakterie a pozostawia przy życiu drożdże. Większość piwowarów domowych natomiast rozumie "przemywanie drożdży" jako proces pozbywania się niepożądanych cząstek stałych (chmieliny, osady białkowe etc.) w celu przygotowania drożdży do przechowywania.
 
W praktyce domowej przemywanie (choć bardziej adekwatną nazwą byłoby tutaj "przepłukiwanie") odbywa się przez zalanie gęstwy na dnie fermentora sterylną wodą. Następnie czekamy jakiś czas i przelewamy górne warstwy tej mieszanki z fermentora do kilku słoików. To co zostało na samym dnie fermentora, czyli "brudy", idzie do zlewu.
 
Po kilkudziesięciu minutach zawartość słoików podzieli się wyraźnie na trzy warstwy - ciemny osad na dnie, piękny jasny osad pośrodku i mętny płyn na górze. Tradycyjnie uważa się, że warstwa wierzchnia to w większości woda, że jasny osad to żywe drożdże na których nam najbardziej zależy, zaś ciemny osad na dnie to wszelkie "brudy" - martwe drożdże, chmieliny i inne syfy. Wygląda jednak na to, że taki osąd jest błędny.
 
Żywotność drożdży we wszystkich trzech warstwach jest mniej więcej taka sama.
 
W czterech przeprowadzonych testach nie stwierdzono aby te trzy warstwy różniły się znacząco jeśli chodzi o żywotność drożdży. Testy przeprowadzono na gęstwach o różnej zawartości drożdży żywych - 10%, 50% i 90%. W żadnym z przeprowadzonych testów różnica w ilości żywych drożdży między poszczególnymi warstwami nie odbiegała od jednego odchylenia standardowego.
 
Co ciekawsze, w górnej warstwie (czyli "wodzie") ilość bakterii okazała się dużo większa niż w warstwach z osadem. W przeliczeniu na ilość żywych komórek drożdży, "woda" zawierała około 100 razy więcej bakterii niż osad!
 
Kolejną ciekawą rzeczą jest to, że w każdej z warstw zawartość "śmieci" innych niż martwe drożdże jest zbieżna z ilością komórek drożdży na jednostkę objętości. Podczas gdy ilość komórek drożdżowych w najniższej warstwie była dwa razy wyższa niż w warstwie środkowej, ich żywotność była taka sama, a zawartość innych "brudów" niemalże identyczna. Świadczy to o tym, że chmieliny i inne cząstki stałe wcale nie oddzielają się od drożdży. Tak więc jeśli pozbywamy się warstwy dolnej, usuniemy tyle samo "brudów" co żywych komórek drożdży.
 
Pierwsza seria eksperymentów została przeprowadzona w probówkach. Aby upewnić się, że otrzymane wyniki będą powtarzalne na większą skalę, przeprowadzono też testy na warkach o standardowej dla browaru domowego wielkości. Otrzymane wyniki były zbieżne z poprzednimi. Żywotność drożdży w warstwie dolnej (której tradycyjna metoda każe się pozbyć) jest taka sama jak w warstwie środkowej (którą tradycja nakazuje zachować).
 
Powyższe eksperymenty przeprowadzone były na szczepach WLP566, WLP004, EC-1118 oraz S-04.
 
WNIOSEK: podczas przemywania drożdży należy się pozbyć wierzchniej warstwy, czyli "wody". W ten sposób usuniemy jak największą ilości bakterii z gęstwy. Dwie dolne warstwy powinny być zachowane. Jeśli gęstwa ma być przechowywana, dwie dolne warstwy należy zalać wodą. Dzięki temu, pozbywszy się wierzchniej warstwy "wody" przed zadaniem gęstwy do brzeczki, będziemy mogli pozbyć się jak największej ilości bakterii.
 

#43 Peated RIS (25,5 BLG) 10,3% alko
Data: 29.01.2022 r.
 
 
Surowce:
 
Fermentowalne:
12.01 kg (78.5%) — Castle Malting Chateau Peated — Ziarno — 4 EBC
750 g (4.9%) — Weyermann Carafa Special I — Ziarno — 630 EBC
750 g (4.9%) — Weyermann Chocolate Wheat — Ziarno — 820 EBC
750 g (4.9%) — Castle Malting Special B — Ziarno — 300 EBC
500 g (3.3%) — Viking Malt Karmelowy żytni — Ziarno — 200 EBC
300 g (2%) — Viking Malt Caramel Aromatic — Ziarno — 180 EBC
250 g (1.6%) — Castle Malting Chateau Café — Ziarno — 500 EBC
 
Niefermentowalne:
brak
 
Chmiele:
100 g (78 IBU) — Iunga PolishHops 9.4% — Gotowanie — 60 min
 
Drożdże
Wyeast Labs 1028 London Ale Yeast 77% - z banku drożdży
ok 0,7 l gęstwy po piwie #42 English Porter 
 
Dodatki
300 g — łuska ryżowa — Zacieranie
 
 
 
Zacieranie  42L  (woda z kranu, zacieranie w dużym garze z włączonym mieszadłem)
Temperatura — 66°C -68 °C — 90 min
Wygrzew — 78 °C — 15 min
 
Wysładzanie:
brak
 
1 Gotowanie 120 min (już w coobrze)
 
Notatki:
brzeczka przed gotowaniem miała 21 BLG i wyszło jej 31 l (następnym razem wrzucę więcej słodów, bo było dosyć rzadko albo mniej wody wleję) zacieranie, filtrowanie bez przeszkód miałem duże problemy przy filtrowaniu brzeczki po gotowaniu po jej schłodzeniu - hopstopper się zapychał i musiałem machać łygą po nim  wyszło 22 litrów o gęstości 25,5 BLG, a miało być 20 litrów o gęstości 27 BLG, więc wydajność nawet lepsza niż zakładałem Fermentacja:
Burzliwa — 18 °C  — 2,5 dni - 7 PSI
Burzliwa — 19 °C  — 0,5 dni - 10 PSI
Burzliwa — 19,5 °C  — 0,5 dni - 10 PSI
Burzliwa — 20 °C  — 1 dni - 10 PSI 
Burzliwa — 21 °C  — 1 dni - 10 PSI <-- obecnie
Burzliwa — 22 °C  — 1 dni - 10 PSI <-- plan
(fermentacja trwa, ale to już końcówka. Większość fermentacji przebiegła w pierwsze 3 dni)
 
Cicha: brak
 
Notatki:
zakegowane 9.03.2022 z 25,5 BLG przefermentowało do 7,5 BLG dając 10,3% alko z kega do butelek piwo trafiło 06.07.2022  
Degustacja:
Piwo wyszło bardzo smaczne. Bez ulepkowości, bo odfermentowanie na poziomie 70%.
W zapachu głównie torf, a pod nim czekolada i kakao. W smaku bardzo podobnie. Dochodzi delikatna kwaśność (wydaje mi się, że od słodu torfowego i palonych słodów)

#98. Black New England IPA #3
 
20l/  ~30 IBU/  15,2 Brix /  ~6% Alk.
29.01.2022
Wydajność: 66%
 
Kolejne podejście do Czarnego Vermoncika. Inna mieszanka chmieli.
 
Surowce:
 
Fermentowalne: :
-3 kg - Maris Otter (Thomas Fawcet)
- 1 kg - Pszeniczny (Souflett)
- 0,4 kg - CaraBony (Viking)
- 0,3 kg - Caramel Pils (BESTMALZ)
- 0,20 kg - Abbey (Castle Malting)
- 0,5 kg - Płatki owsiane 
- 0,5 kg - Płatki pszenne błyskawiczne
- 0,25 kg - Wheat Black (Castle Malting)
 
Razem: 6,15 kg
 
Chmiel:
- 80 g - Citra - 13,2% AA
- 100 g - Mosaic - 10% AA
- 60 g - Enigma - 16,5% AA
 
Razem: 240 g
 
Woda:
-  kranówka
 
Drożdże:
- WLP067 Coastal Haze - White Labs. Rozkręcane z 1,5 rocznego depozytu (z 22.06.2020). Ruszyły bez problemu w każdym stopniu150 ml -> 0,5l -> 1,2l
 
Zacieranie: pH 5.65
bez korekty kwasem
 
- 67C - mash in - 24l wody - wymieszałem, odczekałem 10 minut, wymieszałem ponownie i włączyłem recyrkulację
- 66C - 45'
- 72C - 20'
- dodany słód palony
- 77C - mash out - 5'
 
Wysładzanie:
 
- ok 10 l w 76-77C - pH 5.4 zakwaszane kwasem mlekowym
 
Gotowanie: 60 minut
 
- 15' - Citra - 10 g
- 10' - pożywka - 2,3 g
- 5' - Mosaic - 25 g
 
- Hopstand - wrzucone przy 79C
- 20' - Citra - 20 g
- 20' - Mosaic - 20 g
- 20' - Enigma - 20 g
 
 
Notatki:
- wydajność ok 66% - trochę mniej niż zakładałem, ale pewnie przez brak kleikowania płatków
- 17 brix po zacieraniu
- przednia 25l i 12,5 brix
- whirlpool kręcony od czasu do czasu łygą
- w fermentorze schłodzone do 18C, zadałem cały 1,2 l starter
- napowietrzane standardowo podczas chłodzenia i kamieniem i inhalatorem ok 5 minut.
 
Fermentacja:
 
Burzliwa:
 
- 2 dni - 19C
- 40 g Enigmy na bio-transformację
- 7 dni - 20C
- 5 dni - 22C
 
 
Cicha:
 
- 10 dni -13C
 na 5 dni pójdzie po 50 g Citry
 na 3 dni pójdzie 55 g Mosaica
 
- 2 dni - 2C
 
 
Rozlew: 21.02.2022
Odfermentowanie: 76%
 
Poszło do kega, w aromacie mega tropiki, niestety w kolorze to Brown NEIPA mi wyszła tym razem. Ten Wheat Black tym miał jednak chyba mniej EBC niż zakładałem. Wg spławika zeszło 3,5 blg. Refraktometrem 3,1 brix po przeliczeniu.
 
Degustacja